Zašto ljudi na nepravdu reaguju samo haotičnim nasiljem?

Napisati da u Francuskoj bukte protesti odavno ne predstavlja posebnu vijest. Štaviše, istorijski izvori nam kažu da je još u osamnaestom vijeku na ulicama Pariza bilo toliko mnogo protesta, toliko mnogo pobuna da tadašnje novine nisu ni pisale o većini jer čitaoce više nije interesovalo to. Znamo da se taj vijek završio Buržoaskom revolucijom, kao što znamo za mnogobrojne ulične buntove, u narednim decenijama i vjekovima. Važnost Pariske komune u devetnaestom i ’68. u dvadesetom vijeku nisu možda dostigle nivo pada Bastilje, ali to jesu istorijsko-politički događaji sa velikom važnošću. Čini se da prethodnih godina nije bilo perioda kada Francuzi nisu protestovali, nerijetko veoma brutalno i žestoko. Radnički protesti, “žuti prsluci”, blokade farmera, te čitav niz manjih protesta po pojedinačnim pitanjima čine bunt načinom života Pete republike.

Ono što ovaj trenutni bunt, koji djeluje kao pravi mali građanski rat, ističe u odnosu na bližu istoriju, jeste inicijalna kapisla. Mučko i nepravedno ubistvo mladog Naela M., sedamnaestogodišnjaka koji je upravljao automobilom bez vozačke dozvole, proizvelo je provalu bijesa, prvo u pariskom predgrađu Nanter, a onda i širom zemlje. Za razliku od drugih protesta iz bliže istorije, ovaj, slobodno možemo reći haos, na ulicama Francuske, nije došao kao rezultat reakcije na donošenje nekih nepravednih zakona, ali jeste, u svojoj suštini neki vid borbe protiv tlačenja, borbe za solidarnost.

Nasilje i haos na ulicama kao reakcija na policijsku brutalnost nešto je na šta smo navikli u SAD, i dobro se sjećamo rasta pokreta BLM (Black Lives Matter) nakon brutalnog ubistva Džordža Flojda, a neki možda pamte i nerede u Los Anđelesu s početka devedesetih godina nakon što je sud oslobodio policajce koji su brutalno prebili čovjeka po imenu Rodni King. Sličan haos desio se u Londonu 2011. godine nakon što je policija, takođe prekoračivši ovlašćenje, lišila života momka koji se zvao Mark Dugan.