Svaka od jugoslavenskih republika – kasnije država – bila je po nečemu u svojim politikama identiteta iznimna, premda su sve po mnogočemu imale sličnu sudbinu u procesu raspada Jugoslavije, koji je trajao od 1990. do 2008, premda neki i danas vjeruju da taj raspad možda još nije do kraja završen. Raspad Jugoslavije bio je proces koji je ujedno značio i raspad nekih od njenih republika, također po etno-političkoj i identitetskoj osnovi. Raspala se tako i Hrvatska (odvajanjem samoproglašene Republike Srpske Krajine), Bosna i Hercegovina (na više dijelova, koji su uključivali samoproglašenu nezavisnost Republike Srpske, te flertovanje s de facto nezavisnošću Hrvatske Republike Herceg-Bosne, kao i Zapadne Bosne Fikreta Abdića), te Srbija, od koje se odvojilo Kosovo (i Metohija).
Dvije od te tri republike, Hrvatska i Bosna i Hercegovina, kasnije su (1995) reintegrirane, uglavnom uz pomoć i saglasnost Sjedinjenih Američkih Država. Srbija, koja tu saglasnost i pomoć nije imala, ostala je do danas dezintegrirana – barem tako to vidi ona sama. Isto je i sa de facto dezintegracijom samog Kosova, čiji sjeverni dio sa srpskom većinom ostaje tek djelomično integrisan u Kosovo, i čija je sudbina i dalje neizvjesna, s obzirom na kosovsko odbijanje prihvaćanja Zajednice srpskih opština.
U tom procesu, neke su se republike izdvajale po svojoj izuzetnosti. Pojam “iznimnost” ili “izuzetnost” koristi se u politikološkoj literaturi prije svega u vezi sa SAD, čija je “iznimnost” (“exceptionalism“) ipak nešto drukčijeg karaktera i odnosi se na američku ideju da Amerika nije obična država kao sve druge nego je globalna supersila koja ujedno “čuva” i promovira tzv. univerzalne vrijednosti, te stoga zadržava pravo da interveniše tamo gdje su te “univerzalne vrijednosti” navodno ugrožene. Amerika svoje intervencije drugdje u svijetu ne vidi ni kao sopstveni imperijalizam ni kao nacionalizam, nego kao izraz svoje iznimne odgovornosti i posebnog “prava” da štiti “slobodni svijet”. Ona svoje intervencije, kad se dogode, predstavlja iz te vizije. Praktički se ponaša po principu “Quod licet Iovi non licet bovi”, smatrajući da je glavna karakteristika supersile u tome što može sama odlučiti što treba ignorisati a što ne, tj. kad treba intervenirati a kad ne u međunarodnim pitanjima.
Poštovani, da biste nastavili sa čitanjem naših premium sadržaja, neophodno je da odaberete jedan od planova pretplate.
Već imate nalog? Ulogujte se
