Ani Erno, rođena kao Ani Terez Blanš Dušen, jedna je od najvažnijih književnica današnjice, dobitnica Nobelove nagrade za književnost 2022. godine, koju joj je dodelila Švedska akademija zbog toga što „dosledno i iz različitih uglova istražuje život žene – društveno, telesno, jezički – u Francuskoj druge polovine 20. veka“. Njena proza, oslonjena na lično iskustvo i ukorenjena u društvenom kontekstu, ne teži književnoj ornamentici niti retoričkom efektu, iako je obeležena preciznom stilskom dinamikom.
Umesto estetske razmetljivosti, oblikovana je jasnoćom i suzdržanošću koje joj omogućavaju da rasvetli klasne nejednakosti, rodne asimetrije, mehanizme isključivanja, režime telesnosti, ćutanja i srama.
Rođena 1940. u radničkoj porodici, Ani Erno pripada onoj retkoj vrsti autora koji svoju književnu misiju ne razdvajaju od socijalnog porekla. Odrastanje u normandijskom malom mestu i klasno uzdizanje kroz obrazovanje ostavili su duboke tragove u njenom delu. Kod nje, književnost nikada nije beg u fikciju, već pokušaj da se jezikom uhvati ono što se u zvaničnim narativima često briše – svakodnevno, marginalno, potisnuto.
U svojim delima ona svedoči o „kolektivnoj intimnoj istoriji“, o tome kako društveni odnosi oblikuju najličniji doživljaj sveta. Za srpsku publiku, njena književnost je odnedavno postala dostupna u celovitijoj formi.
Od 2022. do 2024. godine, beogradska izdavačka kuća Štrik objavila je čak devet njenih knjiga: Godine, Zaposednutost, Jedna žena, Događaj, Jednostavna strast, Sećanje na devojku, Nisam izašla iz svoje tame, Mesto i Stid. Ovaj izdavački poduhvat, gotovo jedinstven u regionu, svedoči o dubokoj potrebi čitateljki i čitalaca na našim prostorima da u njenim tekstovima prepoznaju sopstvene priče i borbe.
Zanimljivo je podsetiti se da je Ani Erno već posetila Beograd, i to 1997. godine, kada je predstavila tri svoje knjige. To sećanje, ispunjeno susretima i gostoprimstvom, kasnije je dobilo bolnu senku: dve godine kasnije, tokom NATO bombardovanja 1999, u intervjuima je govorila o tome kako s nevericom i tugom zamišlja taj isti grad pod bombama.
Ani Erno govori o književnosti kao činu otpora, o ulozi intelektualaca, o klasnoj svesti, o jeziku i odgovornosti, o svom odnosu prema Burdijeu, Marksu, Handkeu, Jugoslaviji, Nobelovoj nagradi, ali i o tome kako zamišlja jedan mogući, drugačiji svet…
Pročitali ste poslednji besplatni članak. Da biste nastavili sa čitanjem pogledajte planove pretplate
Već imate nalog? Ulogujte se
