U evropskom “kratkom veku”, među brojnim zločinima koji su se ređali kao na traci na Starom kontinentu, prošlo je gotovo u tišini etničko čišćenje Dalmacije i Istre. Grube računice navode da je na kraju Drugog svetskog rata proterano oko 300.000 Italijana a više od 20.000 ih je ubijeno i bačeno u jame, na sličan način na koji su ustaše likvidirali prethodno Srbe u NDH.
Tragedija dalmatinskih i istarskih Italijana je posebna jer su oni bili dvostruke žrtve: masakrirani su i proterani iz Jugoslavije a u Italiji su dočekani kao fašisti i neželjeni rođaci, odnosno simboli režima koji su u Italiji hteli da zaborave i izbrišu, kao da ih nikada nije ni bilo. Što bi rekao Čerčil, neposredno po završetku rata: “Italijani su baš bizaran narod. Jedan dan imamo 45 miliona fašista, dan posle 45 miliona antifašista. Pa opet na popisu stanovništva ne rezultira da ih ima 90 miliona.”
Ironija sudbine je da je Srbin Vasa Čubrilović bio ideator egzodusa Italijana sa istočne obale Jadranskog mora. Čubrilović je prešao put od člana “Crne ruke” (bio je učesnik u atentatu na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda), preko intimnog prijatelja Josipa Broza Tita, do savetnika Slobodana Miloševića u poslednjim godinama života.
Prvi Čubrilovićev memorandum iz 1937. godine o etničkom čišćenju Albanaca nije sproveden u delo, ali je zato drugi memorandum “Manjinski problem u novoj Jugoslaviji” iz 1944. godine o eliminaciji neslovenskih naroda u Jugoslaviji, pre svih Italijana i Nemaca, sproveden gotovo stopostotno.
Poštovani, da biste nastavili sa čitanjem naših premium sadržaja, neophodno je da odaberete jedan od planova pretplate.
Već imate nalog? Ulogujte se
