Može li Kina da pobedi na nebu

Američke procene rizika od budućeg velikog oružanog konflikta usmerene su na pitanje Kine koja brzo radi na jačanju svekolikih tehničkih resursa. Na vojnoj paradi na Tjenanmenu prikazana je kineska sila i tenkovi (nisu to više oni koji su gazili demonstrante pre 36 godina, novi su i čini se u skladu sa savremenim standardima), raketni sistemi i balistički interkontinentalni i razni višecevni lanseri raketa i sistemi PVO, a na nebu više od 100 novih aviona.

U kontekstu realne procene kineskog vojnog jačanja treba posmatrati i obuku koja je postala dinamična, primerena zemlji sa ambicijom da postigne prevlast bilo pretnjom, bilo, ako zatreba, i primenom sile. Jedna poruka Kine koja nije teška za čitanje jeste poligon u pustinji Taklamakan na kojem su makete američkog nosača aviona, i to onog najnovije klase „Džerald Ford”. Kina gleda u budućnost – sada plovi samo čelni brod klase, ali grade se sledeća dva i plan američke mornarice je da ima 10 komada. Makete služe za provere efikasnosti protivbrodskih raketnih sistema i zato u SAD naravno da nisu srećni zbog otvorene pretnje.

Kinezi posebno mnogo rada i novca ulažu u brzo jačanje avijacije i zato su iznad Tjenanmena novi obrasci višenamenskih borbenih aviona. Za razliku od Amerikanaca koji sada rade na jednom jedinom novom projektu taktičkog višenamenskog borbenog aviona F-47, u Kini se stalno prave neke nove leteće mašine. Sada u punoj serijskoj proizvodnji je J-20 i ceni se da svake godine kineska avijacija može da računa u skoroj budućnosti na prijem čak 120 komada samo tog aviona. Avioni dolaze sa dve linije u Čengduu u Sičuanu koje treba da obezbede više komada u odnosu na bilo kog potencijalnog protivnika.

Prema planiranom američkom budžetu za tekuću fiskalnu godinu nabaviće se 42 F-15 i 18 F-15EX koji je u stvari modernizacija aviona čiji je prototip poleteo pre skoro pola veka. Radi „petnaestica” svoj posao jako dobro, ali moralno je zastarela u odnosu na kineske futuristički oblikovane projekte. Loše zvuči kada pokažete nešto što svi prepoznaju, a preko kineskih društvenih mreža navodno diskretno procure snimci najnovije letelice kao što je tromotorni J-36 koji kao da dolazi iz nekog naučnofantastičnog filma.

Dva osnovna kineska borbena aviona su J-20 i J-31 i oba su niskog radarskog odraza. U miru na rutinskim letovima koriste se luneburg reflektori koji daju veći odraz iz praktičnih razloga. Navodno predviđena je procedura po kojoj se po naredbi komandanta voda poleće u prikrivenom režimu kada tzv. metamaterijali dolaze do izražaja jer dramatično smanjuju radarski odraz.

Preferira se podvešavanje naoružanja u prostoru unutar aviona kada je radarski odraz najmanji (kao na američkim F-35 i F-22). Na J-20 na tim nosačima su četiri aktivno radarski samonavođene rakete PL-15. Veliki domet i efikasnost tih raketa dokazani su 7. maja kada je pakistanski pilot sa aviona J-10C lansirao raketu koja je oborila indijski „rafal” na nekih 200 km udaljenosti. Svaka rezerva prema kineskoj tehnici postala je besmislena posle tog pogotka koji je rekord u istoriji avijacije. Ceni se da se na poziciji broj dva nalazi slučaj iz 2021. godine kada je američki F-15C raketom AIM-120D AMRAAM u poligonskim uslovima pogodio dron na 120-160 km.

Osim dalekometnih PL-15 na bočnim konzolama J-20 su nosači za dve rakete vazduh–vazduh PL-10 dometa do 20 km za vazdušni boj na maloj udaljenosti.

Pod krilima J-20 može da ponese naoružanje vazduh–zemlja i protivbrodske rakete i zato se ponekad taj avion predstavlja kao „ubica nosača aviona” iako se čini da je primarno predviđen za borbu za prevlast u vazdušnom prostoru, kao ekvivalent američkog F-22. Interesantan podatak je razmeštaj jedinica koje koriste J-20 jer su one u bazama na istoku i severoistoku koje su pozicionirane prema tajvanskoj i južnokorejskoj vojišnoj prostoriji i naravno potencijalnom razmeštaju pomorskih snaga SAD i njihovih saveznika. U skoroj prošlosti, unazad do dve decenije, novi avioni J-11 i J-16 bazirani na ruskom Su-27 bili su primarno u jedinicama kineske avijacije koje su štitile jug, Južno kinesko more.

Zatim su u prethodnih pet-šest godina novi J-20 težišno pokrili zemlje koje su potencijalni protivnici Kine, a zatim su uvršteni u jedinice za zaštitu ratne luke Julin na ostrvu Hajnan gde su smešteni nosači aviona i nuklearne podmornice. Kada su podmireni prioriteti, počelo se sa preoružanjem avijacijskih brigada po čitavom prostoru Kine sa namerom da se stvori lovački štit.