Sa 1. januarom 2025. godine zaključeno je tačno 100 godina jednog od najvećih astronomskih otkrića ikada. Rođendan moderne kosmologije i vijek od kada su nam se vidici enormno proširili. Do tog prvog dana 1925. godine, dominantan stav u naučnim krugovima je bio da je sve što postoji naša galaksija Mliječni put. Danas, to naivno razmišljanje djeluje toliko civilizacijski daleko, skoro kao geocentrizam ili alhemija, naročito u svijetlu saznanja da postoji više od sto milijardi galaksija.
Velika debata Šepli – Kertis
Do tada, astronomi su vidjeli brojne objekte izvan naše galaksije ali nisu znali šta zapravo gledaju. Širom neba su otkrivane spiralne magline, kovitlaci svjetlosti i jedva primjetne tačke. Najintrigantnija stvar je bila maglina Andromeda, vidljiva čak i golim okom. U godinama koje su prethodile konačnom otkriću, mišljenja su bila podijeljena te je sve kulminiralo velikom debatom 1920. godine. Glavni događaj je održan u Prirodnjačkom muzeju u Vašingtonu gdje su “koplja ukrstili” astronomi Harlou Šepli i Heber Kertis. Tema su bile spiralne magline i veličina univerzuma.
Šepli je bio pobornik do tada vladajuće teorije da su ove magline relativno male i da se nalaze na periferiji galaksije Mliječni put odnosno univerzuma dok je Kertis smatrao da su to nezavisne galaksije i da moraju biti mnogo udaljene od naše. Šepli i Kertis su naredne godine objavili dva rada od kojih je svaki sadržao i kontraargumentaciju koju je iznosio protivnik i sve to je bilo dostupno javnosti i njihovim kolegama na uvid. Sto godina kasnije, ovakva praksa je i dalje misaona imenica za mnoge djelatnosti.
Pročitali ste poslednji besplatni tekst.
Da biste nastavili sa čitanjem potrebno je da se pretplatite.
Nemoj da propustiš nijednu Veliku priču.
Već imate nalog? Ulogujte se
