Dečko koji ispunjava obećanja

Miloš Radivojević, taj dečko koji obećava, dobio je nagradu “Živojin Žika Pavlović”. Ne, nije greška što čoveka koji se nalazi u poznim godinama života nazivam dečkom. Ovaj vrsni reditelj i scenarista nije ostario duhom, pa kao da nije ni fizički. Čak mi se čini da je iz godine u godinu sve mlađi, gledajući ga i slušajući ovih nedelja na televiziji i čitajući novinske intervjue s njim. I zato što, po meni, ostaje večiti dečko naše kinematografije, u daljem tekstu zvaću ga kratko i onako kako mu priliči: Miša.

Veliko je priznanje i čast dobiti nagradu koja nosi ime Žike Pavlovića, jednog od lučonoša svoje epohe u svetu filma (pored Aleksandra Saše Petrovića, Dušana Makavejeva i Želimira Žilnika). Žika je, jednom rečju, bio i ostao prototip reditelja crnotalasnih filmova. Njegovi najbolji filmovi kojima je sam autor pripisivao epitet “estetika odvratnog”: Povratak (1965), Kad budem mrtav i beo (1967), Buđenje pacova (1967) i Zaseda (1969) već su ušli u antologiju jugoslovenskog autorskog filma. Uzgred, Živojin Pavlović je autor treće i poslednje storije pod naslovom “Obruč” filmskog omnibusa “Grad”, koji je rešenjem Okružnog suda u Sarajevu od 13. avgusta 1963. godine, postao prvi (i jedini) sudski zabranjeni film u SFRJ.

U intervjuu za list “Danas”, početkom septembra ove godine, Miša naziva Žiku nekom vrstom majke, i to ne samo crnom filmu nego i pristupu životu. Takođe ga smatra jednom od najmarkantnijih ličnosti u jugoslovenskom i evropskom kontekstu. Mišinog imena nema kada su u pitanju reditelji jugoslovenskog crnog talasa, filmova snimljenih između 1963. i 1972. godine, s obzirom na to da je on svoj debitantski film “Bube u glavi” snimio 1970, na zalasku ovog filmskog pokreta (ciklusa, trenda). Već u tom filmu on iskazuje svoj kritički odnos prema društvu u kome mladi ljudi, otuđeni od svoje okoline, upadaju u egzistencijalnu krizu i dovode sebe u krajnje bezizlaznu situaciju. Bilo je tu kritičke žaoke koja je pre toga bila jasno izražena kod autora crnotalasnih filmova.