Najsloženiji proizvod jugoslovenske industrije je dvomotorni avion “orao”. Pola veka od prvog leta prototipa navršava se 31. oktobra, ali i sada od 115 izrađenih primeraka za jugoslovenske potrebe preostalih 12 leti sa oznakama Srbije.
Pred kraj 1960-ih godina ambiciozno se ušlo u razvoj aviona visokih podzvučnih brzina (može da leti brže od zvuka, ali u poniranju). Početni taktičko-tehnički zahtevi, polazna osnova za svaki novi projekat, definisani su 1967. godine u Zemunu, u komandi RV i PVO. Prema tom dokumentu očekivalo se da domaća industrija obezbedi dvomotorni jurišnik. Početkom 1968. godine otvoreni su pregovori sa britanskom firmom Rols-Rojs, poznatom po prestižnim automobilima, ali radili su oni i na avionskim motorima još od Prvog svetskog rata. Doduše, za “orla” ponudili su novu varijantu “vajpera”, turbomlaznog motora koji je prvobitno nastao u firmi Armstrong Sidli koju je 1960. progutao Bristol Sidli i šest godina kasnije konačno Rols-Rojs.
Za jugoslovenske avione “galeb” i “jastreb” nabavljani su motori “vajper” i iskustva su bila vrlo dobra, te zato nije iznenađenje da se išlo na provereno i za “orla” izabran je motor serije 600 nazivnog potiska od 4.000 funti (1.779 daN).
U vreme kada se u VTI u Žarkovu radilo za crtačkim stolovima na razradi konfiguracije novog aviona, 1968. godine poleteo je francusko-britanski jurišnik “jaguar”, visokokrilac za prodore u dubinu protivnika na malim visinama sa visokim podzvučnim brzinama. Taj avion ostavio je vrlo snažan utisak na RV i PVO i VTI, i zato su u prvim analizama ranih konguracija budućeg “orla” došli do rešenja koje bi se uslovno nazvalo jugoslovenskim “jaguarom” prilagođenim limitiranim ekonomskim i tehničkim potencijalom zemlje.
Poštovani, da biste pročitali 1 besplatan tekst potrebno je da se registrujete, a da biste nastavili sa čitanjem naših premium sadržaja, neophodno je da odaberete jedan od planova pretplate.
Već imate nalog? Ulogujte se
