Patnje običnog soldata, daleko od očiju i srca Kremlja

Veliki udarac za ruske Vazdušno-kosmičke snage (VSK) jeste gubitak jedne leteće radarske osmatračke stanice A-50U, jednog od samo osam takvih aviona. U noći 14. januara oboren je avion sa 11 ii 12 članova posade. Šanse da prežive nisu imali. Iste noći pogođen je “iljušin 22M”, leteće komandno mesto, ali posada je prinudno sletela sa avionom izbušenim parčadima rakete lansirane sa zemlje.

Zasada izvesno je da su oba aviona pogođena u priobalnom pojasu Azovskog mora, ali okolnosti nisu razjašnjene. Za Ruse oba potencijalna scenarija su loša – ukrajinska raketa ili “prijateljska vatra”. Veće šanse su da se radi o PVO zasedi kao što su to ukrajinski raketaši već u više navrata priredili ruskoj avijaciji sa raketnim sistemima velikog dometa. U Brjanskoj oblasti maja prošle godine uništeni su prestižni lovac Su-35S i frontovski bombarder Su-34, dva Mi-8MTPR-1 za elektronsko ometanje i jedan nesrećni standardni Mi-8. Ukrajinci su u decembru prvo oborili jedan Su-24M kod Zmijskog ostrva, a zatim su u minuti skinuli čak tri Su-34 u Hersonskoj oblasti.

Ukrajinci se hvale da su sva ta čuda učinili sa raketnim sistemom “patriot”, američkom alatkom koja je stekla popularnost još 1991. godine u Zalivskom ratu kada su baterije PVO korišćene za obaranje iračkih balističkih raketa “skad” dometa 300 km. U stručnoj javnosti obično se koristi NATO kod, ali izvorna oznaka tog sovjetskog sistema glasi R-17 “elbrus”, a korisnici su to čudo zvali “kerozinka” jer je pogonjena mlaznim gorivom. Amerikanci su imali solidnu efikasnost u borbi protiv iračkih raketa, ali ne uvek, i jedna koja je pala na bazu u Saudijskoj Arabiji ubila je 28 američkih pozadinaca. Amerikanci su usavršili “patriot”, a Iračani su ostali na prepravkama starih raketa i zato u ratu 2003. godine efikasnost protivraketne odbrane je porasla. U to vreme “patrioti” su oborili poneki avion, američki F/A-18 i britanski “tornado”. Dešava se to u ratu.